Kurbanlık Hayvanlarda Aranan Şartlar
Kurban ibadeti, İslam’da hem ibadet hem de sosyal yardımlaşma yönü güçlü bir uygulamadır. Ancak kurbanın geçerli olabilmesi için kesilecek hayvanın belirli dini ve fiziki şartlara uygun olması gerekir. Bu şartlar hem kurbanın kabulü hem de kişinin ibadetini eksiksiz yerine getirmesi açısından büyük önem taşır.
1. Hayvan Türü Şartı
Kurban edilebilecek hayvanlar sınırlıdır. Bunlar:
-
Koyun ve keçi: En az 1 yaşında olmalı. Ancak 6 ayı doldurmuş olup 1 yaşındakiler kadar gösterişli olan koyun da caizdir.
-
Sığır ve manda: En az 2 yaşını doldurmuş olmalı.
-
Deve: En az 5 yaşını doldurmuş olmalı.
Bu yaş şartları, hayvanın kurbanlık vasfını kazanması açısından önemlidir.
2. Sağlık ve Fiziksel Kusur Şartı
Kurban edilecek hayvanın şu kusurları taşımaması gerekir:
-
Kör ya da gözlerinin birinin görmemesi
-
Topal ve yürümede zorlanan
-
Kulağının, boynuzunun büyük bir kısmı kopmuş
-
Dişlerinin çoğu dökülmüş
-
Zayıflıktan kemikleri çıkmış
-
Kulağı kesilmiş, kuyruk eksikliği, memesi kurumuş gibi ciddi organ eksiklikleri
-
Delilik veya aşırı hastalık gibi durumu
Bu tür kusurlar, hayvanın kurban olmasına engeldir. Ancak doğuştan küçük kusurlar (örneğin, kuyruk kısa doğmuş gibi) genelde engel teşkil etmez.
3. Hayvanın Sahipliği
Kurbanlık hayvanın:
-
Çalıntı olmaması, gasp veya emanet olmaması gerekir.
-
Kurban kesen kişinin tam mülkiyetine geçmiş olması gerekir.
-
İştirakli kurbanlarda (özellikle sığır ve deve), tüm ortakların niyetinin ibadet olması şarttır. Birinin eti için ortak olması, tüm kurbanı geçersiz kılar.
4. Zaman Şartı
Kurban kesimi, Kurban Bayramı'nın 1., 2. ve 3. günü (Zilhicce 10-11-12) gün doğumundan başlayarak, 3. gün güneş batana kadar yapılmalıdır. Bu sürenin dışında kesilen hayvan, kurban olarak kabul edilmez.
Sonuç
Kurban ibadeti sadece hayvan kesmekten ibaret değildir; niyet, usul ve şartlara uygunlukla bir bütündür. Hayvanın sağlıklı, yeterli yaşta ve kusursuz olması; kurbanın geçerli olması için temel şartlardandır. Bu şartlara riayet ederek yapılan kurban ibadeti, hem Allah’a yaklaşmaya hem de toplumsal dayanışmaya vesile olur.
